پروانه اعتمادی هنرمند نقاش درگذشت

به گزارش هنرنشان، بنیاد پروانه اعتمادی اعلام کرد که این هنرمند، امروز اول فروردین ماه ۱۴۰۴ از دنیا رفت.

پروانه اعتمادی همچین همسر رویین پاکباز تاریخ‌نگار هنر، منتقد و نقاش نوگرای ایرانی است که نقش مهمی را در تبدیل رشته تاریخ هنر به یک زمینه علمی و دانشگاهی در ایران بر عهده داشته‌است.

آثار پروانه اعتمادی در موزه‌های معتبری چون موزه هنرهای معاصر تهران و مرکز ژرژ پمپیدو پاریس نگهداری می‌شوند.

پروانه اعتمادی متولد ۱۳۲۶ در بیرجند، هنرمندی تجربه‌گرا است که در طول بیش از پنج‌دهه فعالیت خود، دوره‌های کاری متفاوتی را تجربه کرده و به تکنیک‌های مختلفی رو آورده است. اعتمادی بیش‌از همه با نقاشی‌هایی که از طبیعت بی‌جان خلق کرده شناخته می‌شود. او نماهای خانگی یا اشیا آشنا و معمولی از زندگی روزمره را با زبانی ساده، خلاصه و گاه شاعرانه به تصویر می‌کشید. در این نقاشی‌ها، فرم و شکل ظاهری اشیا بر روایت و بیانگری غلبه دارد. وی قدرت کشف زیبایی در چیزهایی را داشت که شاید در نگاه عموم زیبا به نظر نرسند مثل بطری‌ها، پیت‌های حلبی و گلدان‌ها.

اعتمادی، نقاشی را نزد بهمن محصص آغاز کرد و تنها شاگرد مستقیم این هنرمند محسوب می‌شود. وی وارد دانشکده هنرهای زیبای تهران شد، اما ۲ سال بعد تحصیل را نیمه‌کاره رها کرد. پروانه اعتمادی با نقاشی‌های طبیعت بیجان و به‌طور اخص نقاشی‌های سیمانی در دهه ۱۳۵۰ شناخته می‌شود. اعتمادی از اواخر دهه چهل به تجربه‌گرایی‌های فرمی رو آورد. شاخص‌ترین آثار او نقاشی‌های طبیعت بی‌جان ساده، خلاصه و بدون‌جزییاتی است که روی بافت خشن سیمانی تصویر کرده است.

اعتمادی نخستین نمایشگاه خود را در سال ۱۳۴۸ در تالار قندریز برگزار کرد. در طول دهه ۱۳۶۰ و ۱۳۷۰ نیز آثار متنوعی با تکنیک مدادرنگی آفریده‌است. به صورت کلی چهار دوره کاری با تکنیک های رنگ روغن و سیمان، پاستل، مداد رنگی و کلاژ را می توان در آثار پروانه اعتمادی مشاهده کرد.

در سال ۱۳۹۸ بهمن کیارستمی مستندی از زندگی اعتمادی با نام «پروانه» ساخت که گوشه‌هایی از زندگی، فعالیت‌ها و نگاه ویژه‌ی او نسبت به هنر و تاریخ معاصر ایران را نشان می‌داد. در این مستند از عکس‌ها و فیلم‌های آرشیوی دوران جوانی این هنرمند هم استفاده شده و نام پروانه اعتمادی، در انتهای فیلم در کنار نام کارگردان آمده است؛ نشانی از این واقعیت که این هنرمند جست‌وجوگر در برابر ساخت فیلم زندگی‌نامه‌ای معمولی مقاومت کرده و خودش در روند ساخت نقش داشته است.

اعتمادی که در فهرست ۵۰۰ هنرمند برگزیده جهان نیز قرار داشت، همواره در مسیر تجربه و کشف حرکت می‌کرد. نگاه او به هنر، نگاهی عمیق و ریشه‌دار بود که فراتر از سبک‌های رایج زمانه‌اش می‌رفت. آثار او نه‌تنها بازتابی از احساسات درونی‌اش بودند، بلکه تصویری از نگرش منحصربه‌فرد او به جهان پیرامون نیز ارائه می‌دادند. پروانه اعتمادی همان‌گونه که در زندگی شخصی و هنری‌اش بی‌پروا و مستقل بود، در آثارش نیز از کلیشه‌ها فاصله گرفت و با زبان خاص خود سخن گفت. یاد و میراث هنری او همواره در تاریخ نقاشی معاصر ایران زنده خواهد ماند.

نمایشگاه‌های انفرادی: 1348 تالار ايران (قندريز)، 1353-1356 گالري سيحون (چهار نمايشگاه)، 1365 ويد گالري – لوس آنجلس، 1366 ويد گالري – ونكوور (كانادا)، 1373 گالري مجلس – دوبی، 1388 گالري ماه – تهران، 1398 گالری طراحان آزاد- تهران

نمایشگاه‌های گروهی: 1347-1356 تالار ايران (قندريز)، (بيش از ده نمايشگاه) 1353 نخستين نمايشگاه هنري بين المللي تهران 1353 صدمين نمايشگاه تالار ايران (قندريز) 1354 سيمايي از هنر معاصر 1355 نمايشگاه پنجاه سال هنر ايران، انجمن ايران و آمريكا 1355 گالري لوترك – تهران 1355 نمايشگاه در سالن بين المللي هنرها – بال (سوييس) 1356 نمايشگاه نمونه هايي از هنر ايران – پكن (جمهوري خلق چين) 1356 نمايشگاه “سيته دزآر” – پاريس 1366 هنر معاصر ايران (نمايشگاهي از چهار هنرمند زن)، گالري فاكس لي/ليچ – واشنگتن 1367 گالري سيحون 1374 گالري اسپاس (نقاشي مشترك با منجيت باوا) – دهلي نو