هفتصد و چهل و پنجمین شب از شب‌های مجله بخارا که به کارت‌پستال‌های تاریخی ایران اختصاص یافته در پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری برگزار می‌شود.
به گزارش هنرنشان، شب کارت‌پستال‌های تاریخی ایران روز شنبه نوزدهم خرداد ماه ۱۴۰۳ از ساعت ۱۵ تا ۱۸ با سخنرانی مصطفی ده‌پهلوان، احمد چایچی، زینب علی‌زاده، محمد غفوری، مهرداد اسکویی و علی دهباشی در سالن خلیج فارس پژوهشگاه همراه است.
میان نخستین برخوردهای ایرانیان با کارت‌پستال تا دیده شدن تصویرهایی با موضوع ایران بر روی کارت‌پستال‌ها بیش از ۲ دهه فاصله نیست. طی این ۲ دهه اروپاییان مقیم ایران و به تقلید از آنان، درباریان و اعیان قاجار، متجددان و فرنگ‌رفته‌ها از کارت‌پستال برای نامه‌نگاری استفاده می‌کردند. عصر طلایی کارت‌پستال‌های تصویردار از ۱۸۹۰ میلادی آغاز شده بود و عکس‌ها یا نقاشی‌هایی که روی کارت ها چاپ می‌شدند آنها را فراتر از یک وسیلۀ ارتباطی، به یک ابزار تبلیغاتی و نیز یک کالای سرگرم‌کنندۀ لوکس و لذت‌بخش تبدیل کرده بود که بازار پرسودی در جهان غرب داشت.
ذائقۀ این بازار موضوع‌های متنوعی را می‌طلبید و باز نمود مشرق‌زمین با همۀ رازآلودگی و کهن‌جامگی‌اش یکی از محبوب ترین و اصلی‌ترین موضوعات به شمار می‌آمد. ایرانِ عصرِ قاجار که پاره‌ای از همان دنیای شرقی دانسته می‌شد، مناظر طبیعی و انسانی فریبنده‌ای برای ناشران اروپایی کارت‌پستال داشت و ابتدا هلندی‌ها در ۱۸۹۷ میلادی با همین رویکرد و به قصد کسب موفقیت در این بازار، پیشنهاد چاپ کارت‌پستال‌هایی با عکس‌هایی از ایران را دادند و سپس آلمانی‌ها در ۱۸۹۹ میلادی، نخستین کارت‌پستال‌های عکس‌دار ایرانی را چاپ کردند. بدین‌ترتیب جریانی پدید آمد که گرچه از جنبۀ فراوانی و نحوۀ کارکرد کارت‌پستال تصویری، تفاوت بسیاری با همتایان غربی خود داشت، اما نقش مهمی در تولید تصویر ایران و بازنمایی آن به‌ویژه نزد مخاطبان غیر ایرانی بر عهده گرفت.
«شب کارت‌پستال‌های تاریخی ایران» مروری است بر این جریان و ناگفته‌ها و نادیده‌هایی از تاریخ ایران دورۀ قاجار را که در روایت‌های رسمی و اسناد متعارف ثبت نشده‌اند، برای ما آشکار می‌کند.
